باز آی

بازآی که تا به خود نیازم بینی

بیداری شبهای درازم بینی

نی نی غلطم که خود فراق تو مرا

کی زنده رها کند که بازم بینی

دیباچه خون

نه هراسی نیست

من هزاران بار

تیرباران شده ام

و هزاران بار

دل زیبای مرا از دار آویخته اند

و هزاران بار

با شهیدان تمام تاریخ

خون جوشان مرا

به زمین ریخته اند

سرگذشت دل من

زندگی نامه انسان است

که لبش دوخته اند

زنده اش سوخته اند

و به دارش زده اند

آه ای بابک خرم دین

تو لومومبا را می دیدی

و لومومبا می دید

مرگ خونین مرا در بولیوی

راز سرسبزی حلاج این است

ریشه در خون شستن

باز از خون رستن

در ویتنام هزاران بار

زیر تیغ جلاد

زخم برداشته ام

وندر آن آتش و خون

باز چون پرچم فتح

قامت افراشته ام

آه ای آزادی

دیرگاهی ست که از اندونزی تا شیلی

خاک این دشت جگر سوخته با خون تو می آمیزد

دیرگاهی ست که از پیکر مجروح فلسطین شب و روز

خون فرو می ریزد

و هنوز از لبنان

دود برمی خیزد

سالها پیش مرا با کیوان کشتند

شاه هر روز مرا می کشت

و هنوز

دست شاهانه دراز است پی کشتن من

هم از آن دست پلید است که در

خوزستان

در هویزه بستان سوسنگرد

این چنین در خون آغشته شدم

و همین امروز با مسلمان جوانی که خط پشت لبش

تازه سبزی می زد کشته شدم

نه هراسی نیست

خون ما راه دراز بشریت را گلگون کرده ست

دست تاریخ ظفرنامه انسان را

زیب دیباچه خون کرده ست

آری از مرگ هراسی نیست

مرگ در میدان این آرزوی هر مرد است

من دلم از دشمن کام شدم شدن می سوزد

مرگ با دشنه دوست ؟

دوستان این درد است

نه هراسی نیست

پیش ما ساده ترین مسئله ای مرگ است

مرگ ما سهل تر از کندن یک برگ است

من به این باغ می اندیشم

که یکی پشت درش با تبری نیز کمین کرده ست

دوستان گوش کنید

مرگ من مرگ شماست

مگذارید شما را بکشند

مگذارید که من بار دگر

در شما کشته شوم

مرثیه

که بر کرانه شهیدی دگر بیفزایند؟

کسی به کاهن این معبد شگفت نگفت

بخور آتش و قربانیان پی در پی

هنوز خشم خدا را فرو نیاورده ست؟

سبز

خوشا هر باغ را بارانی از سبز

خوشا هر دشت را دامانی از سبز

برای هر دریچه سهمی از نور

لب هر پنجره گلدانی از سبز

ای دل و جانم همه تو

ای زندگی تن و توانم همه تو

جانی و دلی ای دل و جانم همه تو

تو هستی من شدی از آنی همه من

من نیست شدم در تو از آنم همه تو

رفتن، رسیدن است

موجیم و وصل ما، از خود بریدن است

ساحل بهانه ای است، رفتن رسیدن است

تا شعله در سریم، پروانه اخگریم

شمعیم و اشک ما، در خود چکیدن است

ما مرغ بی پریم، از فوج دیگریم

پرواز بال ما، در خون تپیدن است

پر می کشیم و بال، بر پرده ی خیال

اعجاز ذوق ما، در پر کشیدن است

ما هیچ نیستیم، جز سایه ای ز خویش

آیین آینه، خود را ندیدن است

گفتی مرا بخوان، خواندیم و خامشی

پاسخ همین تو را، تنها شنیدن است

بی درد و بی غم است، چیدن رسیده را

خامیم و درد ما، از کال چیدن است

اگر دل دلیل است ...

سراپا اگر زرد پژمرده ایم

ولی دل به پاییز نسپرده ایم

چو گلدان خالی، لب پنجره

پر از خاطرات ترک خورده ایم

اگر داغ دل بود، ما دیده ایم

اگر خون دل بود، ما خورده ایم

اگر دل دلیل است، آورده ایم

اگر داغ شرط است، ما برده ایم

اگر دشنه ی دشمنان، گردنیم!

اگر خنجر دوستان، گرده ایم!

گواهی بخواهید، اینک گواه:

همین زخمهایی که نشمرده ایم!

دلی سربلند و سری سر به زیر

از این دست عمری به سر برده ایم

راستی را پيش گير

مگو که کژيها کردم. تو راستی را پيش گير، هيچ کژی نماند. راستی همچون عصای موسی است؛ آن کژيها همچون سحرهاست: چون راستی بيايد، همه را بخورد. اگر بدی کرده ای، با خود کرده ای؛ جفای تو به وی کجا رسد؟

سرای آخرت

تِلْكَ الدَّارُ الْآخِرَةُ نَجْعَلُهَا لِلَّذِينَ لَا يُرِيدُونَ عُلُوًّا فِي الْأَرْضِ وَلَا فَسَادًا وَالْعَاقِبَةُ لِلْمُتَّقِينَ

مَن جَاء بِالْحَسَنَةِ فَلَهُ خَيْرٌ مِّنْهَا وَمَن جَاء بِالسَّيِّئَةِ فَلَا يُجْزَى الَّذِينَ عَمِلُوا السَّيِّئَاتِ إِلَّا مَا كَانُوا يَعْمَلُونَ

آن سراى [پرارزش] آخرت را براى كسانى قرار مي دهيم كه در زمين هيچ برترى و تسلّط و هيچ فسادى را نمي خواهند؛ و سرانجام [نيك] براى پرهيزكاران است.

هر كس كار نيكى [به پيشگاه خدا] بياورد، پاداشى بهتر از آن براى اوست، و هر كس كار بدى بياورد [پس بداند آنان كه كارهاى ناشايسته انجام داده اند] جزا داده نمي شوند مگر آنچه را همواره انجام مي داده اند.

گفت و گو

گفتم: این باغ ار گل سرخ بهاران بایدش؟

گفت: صبری تا کران روزگاران بایدش

تازیانه ی رعد و نیزه ی آذرخشان نیز هست

گر نسیم و بوسه های نرم باران بایدش

گفتم

آن قربانیان پار

آن گلهای سرخ ؟

گفت : آری

ناگهانش گریه آرامش ربود

وز پی خاموشی طوفانی اش

گفت : اگر در سوک شان

ابر می خواهد گریست

هفت دریای جهان

یک قطره باران بایدش

گفتمش

خالی ست شهر از عاشقان وینجا نماند

مرد راهی تا هوای کوی یاران بایدش

گفت: چون روح بهاران آید از اقصای شهر

مردها جوشد ز خاک

آن سان که از باران گیاه

و آنچه می باید کنون

صبر مردان و دل امیدواران بایدش

ارغوان

ارغوان شاخه همخون مانده من

آسمان تو چه رنگ است امروز؟

آفتابی ست هوا؟

یا گرفته است هنوز؟

من در این گوشه که از

دنیا بیرون است

آفتابی به سرم نیست

از بهاران خبرم نیست

آنچه می بینم دیوار است

آه این سخت سیاه

آن چنان نزدیک است

که چو بر می کشم از سینه نفس

نفسم را بر می گرداند

ره چنان بسته که پرواز نگه

در همین یک قدمی می ماند

کورسویی ز چراغی

رنجور

قصه پرداز شب ظلمانی ست

نفسم می گیرد

که هوا هم اینجا زندانی ست

هر چه با من اینجاست

رنگ رخ باخته است

آفتابی هرگز

گوشه چشمی هم

بر فراموشی این دخمه نینداخته است

اندر این گوشه خاموش فراموش شده

کز دم سردش هر شمعی خاموش شده

باد رنگینی

در خاطرمن

گریه می انگیزد

ارغوانم آنجاست

ارغوانم تنهاست

ارغوانم دارد می گرید

چون دل من که چنین خون آلود

هر دم از دیده فرو می ریزد

ارغوان

این چه رازی است که هر بار بهار

با عزای دل ما می آید ؟

که زمین هر سال از خون پرستوها رنگین است

وین چنین بر جگر سوختگان

داغ بر داغ می افزاید؟

ارغوان پنجه خونین زمین

دامن صبح بگیر

وز سواران خرامنده خورشید بپرس

کی بر این درد غم می گذرند؟

ارغوان خوشه خون

بامدادان که کبوترها

بر لب پنجره باز سحر غلغله می آغازند

جان گل رنگ مرا

بر سر دست بگیر

به تماشاگه پرواز ببر

آه بشتاب که هم پروازان

نگران غم هم پروازند

ارغوان بیرق گلگون بهار

تو برافراشته باش

شعر خونبار منی

یاد رنگین رفیقانم را

بر زبان داشته باش

تو بخوان نغمه ناخوانده من

ارغوان شاخه همخون جدا مانده من

اعتراف

خارها

خوار نیستند

شاخه های خشک

چوبه های دار نیستند

میوه های کال کرم خورده نیز

روی دوش شاخه بار نیستند

پیش از آنکه برگهای زرد را

زیر پای خویش

سرزنش کنی

خش خشی به گوش می رسد :

برگهای بی گناه

با زبان ساده اعتراف می کنند

خشکی درخت

از کدام ریشه آب می خورد!

کعبتین نرد

نردیست جهان که بردنش باختنست

نرادی او بنقش کم ساختنست

دنیا بمثل چو کعبتین نردست

برداشتنش برای انداختنست

آنم بستان

ای دوست! قبولم کن و جانم بستان

مستم کن و از هر دو جهانم بستان

با هرچه دلم قرار گیرد بی تو

آتش به من اندر زن و آنم بستان

تهجد

وَمِنَ اللَّيْلِ فَتَهَجَّدْ بِهِ نَافِلَةً لَّكَ عَسَى أَن يَبْعَثَكَ رَبُّكَ مَقَامًا مَّحْمُودًا

و پاسى از شب را براى عبادت و بندگى بيدار باش كه اين افزون [بر واجب،] ويژه توست، اميد است پروردگارت تو را [به سبب اين عبادت ويژه] به جايگاهى ستوده برانگيزد.

خوشست

راه تو بهر روش که پویند خوشست

وصل تو بهر جهت که جویند خوشست

روی تو بهر دیده که بینند نکوست

نام تو بهر زبان که گویند خوشست

حکومت سفها و فجار

وَلكِنَّنِي آسَى‏ أَنْ يَلِيَ أَمْرَ هذِهِ الْأُمَّةِ سُفَهَاؤُهَا وَفُجَّارُهَا، فَيَتَّخِذُوا مَالَ اللَّهِ دُوَلًا وَعِبَادَهُ خَوَلًا، وَالصَّالِحِينَ حَرْبًا، وَالْفَاسِقِينَ حِزْبًا.

نگرانى من از آن است كه نابخردان و نابكاران اين امت زمامدارى را به دست آرند؛ مال خدا را دست به دست گردانند و بندگان او را به بندگى و خدمت خود گيرند و با صالحان در پيكار باشند و فاسقان را ياران خود سازند.

بازآ

بازآ بازآ هر آنچه هستی بازآ

گر کافر و گبر و بت‌ پرستی بازآ

این درگه ما درگه نومیدی نیست

صد بار اگر توبه شکستی بازآ

هیچ است

در عشق تو هر حیله که کردم هیچست

هر خون جگر که بیتو خوردم هیچست

از درد تو هیچ روی درمانم نیست

درمان که کند مرا که دردم هیچست

هر چه کنی، به خود کنی

إِنْ أَحْسَنتُمْ أَحْسَنتُمْ لِأَنفُسِكُمْ وَإِنْ أَسَأْتُمْ فَلَهَا

اگر نيكى كنيد به خود نيكى كرده ايد، و اگر بدى كنيد به خود بدى كرده ايد.

صراط مستقیم

در طریقت هر چه پیش سالک آید خیر اوست

در صراط مستقیم ای دل کسی گمراه نیست

تو همچنان که هستی

همه عمر برندارم سر از این خمار مستی

که هنوز من نبودم که تو در دلم نشستی

تو نه مثل آفتابی که حضور و غیبت افتد

دگران روند و آیند و تو همچنان که هستی

شتاخت خداوند

أَوَّلُ عِبَادَةِ اللَّهِ مَعْرِفَتُهُ

مرتبه اول پرستش خداوند، شناخت او است

اميد را، زنهار، مبر!

اميد از حق نبايد بريدن که: انه لا يياس من روح الله. اميد سر راه ايمنی است. اگر در راه نمی روی، باری، سر راه را نگاه دار.

کوکب هدایت

در این شب سیاهم گم گشت راه مقصود

از گوشه​ای برون آی ای کوکب هدایت

از هر طرف که رفتم جز وحشتم نیفزود

زنهار از این بیابان وین راه بی​نهایت

ای آفتاب خوبان می​جوشد اندرونم

یک ساعتم بگنجان در سایه عنایت

شرک تقوا نام

برخیز تا یک سو نهیم این دلق ازرق فام را

بر باد قلاشی دهیم این شرک تقوا نام را

هر ساعت از نو قبله​ای با بت پرستی می​رود

توحید بر ما عرضه کن تا بشکنیم اصنام را

آخرت يزيد

خشکيد و کوير لوت شد دريامان

امروز بد و از آن بتر فردامان

زين تيره دل ديو سفت مشتي شمر

چون آخرت يزيد شد دنيامان

جهاد برای ...

وَمَن جَاهَدَ فَإِنَّمَا یُجَاهِدُ لِنَفْسِهِ

إِنَّ اللَّهَ لَغَنِیٌّ عَنِ الْعَالَمِینَ

و كسى كه [در راه خدا] بكوشد فقط به سود خودش مي كوشد؛ زيرا خدا از جهانيان بى نياز است.

سودای تو

ممکن ز تو چون نیست که بردارم دل

آن به که به سودای تو بسپارم دل

گر من به غم تو نسپارم دل

دل را چکنم بهر چه میدارم دل

مگویید و مشنوید!

گویند رمز عشق مگویید و مشنوید

مشکل حکایتیست که تقریر می​کنند

بخشنده و وام گیرنده

وَاَنْتَ الْوَهّابُ

ثُمَّ لِما وَهَبْتَ لَنا مِنَ الْمُسْتَقْرِضينَ

و تو بخشنده ای

سپس از آن چه ما را بخشیده ای، وام گیرنده ای

بر سپاه خود غره مشو

شاها ز دعای مرد آگاه بترس

وز سوز دل و آه سحرگاه بترس

بر لشکر و بر سپاه خود غره مشو

از آمدن سیل به ناگاه بترس

آزمایش

أَحَسِبَ النَّاسُ أَن یُتْرَكُوا أَن یَقُولُوا آمَنَّا وَهُمْ لَا یُفْتَنُونَ

آيا مردم گمان كرده اند، همين كه بگويند: ايمان آورديم ، رها مي شوند و آنان [ به وسيله جان ، مال ، اولاد و حوادث ] مورد آزمايش قرار نمي گيرند؟

کشتی نجات

يَا بُنَيَّ إِنَّ الدُّنْيَا بَحْرٌ عَمِيقٌ

هَلَكَ فِيهَا نَاسٌ كَثِيرٌ

تَزَوَّدْ مِنْ عَمَلِهَا

وَ اتَّخِذْ سَفِينَةً حَشْوُهَا تَقْوَى اللَّهِ

ثُمَّ ارْكَبِ الْفُلْكَ تَنْجُو

پسرم، دنیا دریایی عمیق است

مردمان زیادی در آن نابود شدند

از کردار آن توشه بردار

و کشتی ای را برگیر که سرشار از پرهیزکاری است

سپس بر کشتی نشین تا رهایی یابی

به اصل خود بیا

هر دم رسولی می رسد جان را گریبان می کشد

بر دل خیالی می دود یعنی به اصل خود بیا

هجرت از ظلم

وَالَّذِينَ هَاجَرُواْ فِي اللّهِ مِن بَعْدِ مَا ظُلِمُواْ لَنُبَوِّئَنَّهُمْ فِي الدُّنْيَا حَسَنَةً وَلَأَجْرُ الآخِرَةِ أَكْبَرُ لَوْ كَانُواْ يَعْلَمُونَ

و آنان كه پس از ستم ديدنشان براى به دست آوردن خشنودى خدا هجرت كردند ، يقيناً آنان را در اين دنيا در جايگاه و مكانى نيكو جاى دهيم ، و قطعاً پاداش آخرت بهتر و برتر است ، اگر مي دانستند [ كه داراى چه كميّت و كيفيتى است . ]

باده مست

آن چه او ریخت به پیمانه ما نوشیدیم

اگر از خمر بهشت است و گر باده مست